Парламенттин IV сессиясынын жыйынтыкталышын утурлай эл өкүлү Таалайбек Сарыбашов менен дал ушул маселелердин айланасында баарлаштык. Маектешим Жогорку Кеңешке айтылган сындар, мыйзам долбоорлору, кесиптештерине ыргытылган “укурук” темаларында кептин ток этерин кармап, айрым суроолорубузга кызуу маанайда жооп узатты.
— Таалайбек мырза, Жогорку Кеңештин кезектеги жылдык сессиясы жыйынтыкталып, кайрадан коомчулуктун сынына тушугууда. Эл өкүлдөрүнө айтылган түрдүү сындардан бүгүн башың адашат. “Парламент Президенттик
Администрациянын юридикалык бөлүмү, нотариус болуп калды” деген сындарды моюндай аласыздарбы? Же Президенттик башкарууда парламент мындан артык боло албайбы?..
— Ооба, коомдо парламентке карата сын-пикир көп айтылып жатат. Бул жагын тана албайбыз. Бирок, биз мындай сындарга чычалабай, бул жагын демократиянын бир белгиси катары кабыл алышыбыз керек. Парламент — бул эл тарабынан түзүлгөн, ар кандай пикирлердин жана сунуштардын айтыла турган аянтчасы. Ал эми “Парламент Президенттик Администрациянын юридикалык бөлүмү болуп калды” деген өңдүү сындар ашкередей көрүнөт. Биз депутаттар, мыйзам чыгаруу бийлигинин өкүлдөрү катары элдин үнүн жеткирүүдө, мыйзамдарды карап кабыл алууда, өкмөттүн ишин көзөмөлдөөдө өз ордубузду, позициябызды кармап келатабыз. Аныгында Президенттик башкаруу системасы болгон күндө да парламент өз алдынча бийлик бутагы бойдон кала берет. Биздин милдет — аткаруу бийлигине тең салмак болуу жана элдин кызыкчылыгын коргоо. Парламент – коллективдүү орган. Биз мындан ары дагы парламенттин кадыр-баркын арттырып, реалдуу демилгелерди көтөрүү аркылуу коомдун ишенимине ээ болууга аракет кыла бермекчибиз.
— Албетте, демократиялуу өлкөдө Жогорку Кеңешке айтылган сын кадыресе көрүнүш дейин десең, бүгүнкү чакырылыштай буга чейинки парламент өкүлдөрү мынчалык сынга тушугушпаптыр. Айтыңызчы, “парламент сынды” деген жүйөлүү кептин реалдуулугун адилеттүү жагдайда моюндай аласызбы?
— Жок, мен “парламент сынды” деген пикирлерге кошула албайм. Парламент сынган жок! Парламент өз милдетин аткарып, иштеп жатат. Биз өлкөнүн коопсуздугу, чек ара маселеси, экономикалык туруктуулук жана социалдык жактан өнүгүү үчүн маанилүү мыйзамдарды кабыл алып, Өкмөт менен биргеликте системалуу иш алып барып жатабыз. Муну коом дагы, саясатка маани берген көпчүлүк катмардын бардыгы көрүп турат. Балким, айрым маселелерде коомчулуктун күтүүсү жогору, ошондуктан сын да катуу. Бирок, бул парламенттин өзүнүн ишин кайра карап, сапатын жакшыртуу үчүн мүмкүнчүлүк деп ойлойм. Элге кызмат кылуу — бул биздин башкы милдет. Биз элдин ишенимин актайбыз. Демек, парламент бүгүн да өз ордунда, өлкө келечеги үчүн жоопкерчиликтүү иштерди аткарып жатат деп ишенимдүү айта алам.
— Аныгында бул чакырылыштагы парламентте бир катар кесиптештериңиз түрдүү жагдайда мандатынан ажырашты. Азыркы эл өкүлдөрү ошол кесиптештерин канчалык деңгээлде коргоп чыгып, адилеттүү сөзүн айта алышты?
— Ооба, бул чакырылышта мандатынан ажыраган бир канча депутаттар болду. Бул жагы коомчулукка да белгилүү. Бирок, ар биринин жагдайы ар башка. Айрымдары жеке чечим менен депутаттыктан кетишсе, кээ бирлери укуктук же этикалык маселелердин негизинде мандатын тапшырышты. Мындай шартта албетте, коомчулукта күмөндүү суроолор жарала берет. А бирок, медалдын эки бети бар сымал ошол эле учурда тиешелүү органдар көргөн, билген жагдайлар да бар. Алар бизге толук белгисиз болушу мүмкүн. Бул жагына да үстүртөн, бир беткей карабайлы да, туурабы? Мандат маселеси чыккан учурда парламент ичинде да, коомчулукта да жетиштүү деңгээлде талкуу жүрдү. Кимдин кандай маселеси болсо, ал жерде сөз да, суроо да, талкуу да болду. Ошондуктан, бул маселеде “парламент унчукпай калды” деген ойго кошулбайм. Ар бир учур, ар бир иш өзүнүн саясий жана укуктук жактан баасын алган деп ойлойм.
— Эл өкүлдөрүнүн көтөргөн маселелери менен сунушталган мыйзам долбоорлорун кабыл алууда Өкмөт менен эриш-аркак иштешүү болдубу?
— Өкмөт менен биргеликте иш алып барып жатабыз. Эл өкүлдөрү көтөргөн маселелерге Өкмөт, тиешелүү министрликтер көңүл буруп келет. Кайсы көйгөй болбосун ал жол, суу, билим берүү же саламаттыкты сактоо тармагындагы маселеби, айтор, биз айтып чыккандан кийин тийиштүү министрликтер жана мекемелер аракет кылып жатышат. Айрым мыйзам долбоорлорунда да Өкмөттүн өкүлдөрү менен чогуу иштеп, сунуштарды эске алып, орток чечимдерге келип жатабыз. Мындай шартта кызматташуу дагы тереңдеп, иштин сапаты жакшырсын деп аракет кылабыз.
— Алдыдагы 2 айлык эс алуу убагында шайлоочуларыңызга болгон пландарыңыз кандай?
— Алдыдагы 2 ай ичиндеги эс алуу убагында ири алды шайлоочулар менен жолугабыз. Алай районунда бир канча иштерди баштаганбыз. Иштин жүрүшү менен таанышып, шайлоочулар менен баарлашып, алардын көйгөйүн тыңдайбыз. Ош шаарында да маанилүү иштер бар. Мындан тышкары Кыргызстаныбыздын кооз жерлерине барсамбы деп турам.
Калыгул Бейшекеев
